Hoe handelt u in noodsituaties bij u in de praktijk? Onderzoek wijst uit dat er tijdens de opleiding te weinig aandacht wordt besteed hoe om te gaan met acute medische situaties. Prof. dr. L. Abraham-Inpijn biedt u in kort bestek de helpende hand.
Als een bewusteloze patiënt in rugligging is gebracht maar bewusteloos blijft, staan de meeste tandartsstoelen niet toe dat een patiënt in stabiele zijligging wordt gebracht, laat staan dat het mogelijk is te reanimeren. Een theoretische oplossing voor het reanimeren is het leggen van en plank of een groot dienblad onder de patiënt. Theoretisch want het duurt te lang om deze te gaan zoeken.
Met de handgreep van Rautek wordt de patiënt veilig en snel uit de stoel getild. Realiseert u zich dat een bewusteloze patiënt veel zwaarder is dan u verwacht.
Van stoel naar reanimatie
Klap de armleuning neer of verwijder deze indien snel mogelijk.
Leg de armen van de patiënt over elkaar.
Ga achter de patiënt staan (vaak moeizaam door de stoel), grijp onder de oksels van de patiënt door naar voren en pak met beide handen (de rug van de hand boven) de bovenliggende onderarm van de patiënt. Hierdoor worden de armen van de patiënt tegen zijn borst gefixeerd.
Een tweede hulpverlener neemt de over elkaar geslagen voeten van de patiënt.
Til de patiënt op en beweeg zijdelings. Het rechter been van de tandarts wordt op dat moment snel naar voren geplaatst, zodat zijn bovenbeen het lichaam van de patiënt ondersteunt. De voeten op de grond leggen. De patiënt glijdt als het ware langs het boven- en onderbeen van de tandarts op de grond. Houdt op het laatste moment het hoofd van de patiënt tegen, zodat dit niet met een klap op de grond komt.
Leg de patiënt zover van de stoel dat men rond om loopruimte heeft.
Controleer de ademhaling. Is deze gestoord?
Open luchtweg met ‘head tilt, chin lift’ methode.
Ademhaling blijft gestoord of afwezig.
Bel 112.
Start de reanimatie met twee hulpverleners 30 borstcompressies (frequentie 100/min.) gevolgd door 2 beademingen in 5 seconden (tussen beademingen borst laten dalen, daarna 2e ademhaling).
AED aanwezig? Zo ja , laat die halen en tijdens reanimeren bevestigen.
Volg instructies AED.
Na schok, als deze gegeven is, direct doorgaan met reanimeren. Wordt geen schok geadviseerd dan reanimatie continueren.
Ga door óf met AED afgewisseld met reanimeren óf blijf reanimeren totdat patiënt de ogen opent cq professionele hulp arriveert.
Met of zonder AED reanimatie cursussen zijn een ‘must’ voor iedereen die werkzaam is in de tandartspraktijk. Het algemeen gegeven advies luidt, en niet alleen voor de tandartspraktijk, zet een reanimatie structuur op volgens het volgende patroon: 1e herhaling na 6 mndn, de 2e herhaling na 1 jaar en de 3e en volgende herhalingen steeds na 2 jaar.
Gelukkig is reanimatie in de tandheelkundige praktijk zeldzaam, anderzijds zal een tandarts helaas geen ervaring ontwikkelen in uitgebreide geneeskundige handelingen of toedieningsvormen van geneesmiddelen. Voor acute situaties is het spreekwoord ‘een gewaarschuwd mens telt voor twee’ zeker van toepassing. Door het nemen van enkele maatregelen bent u beter voorbereid op eventuele medische calamiteiten. Hoofdstuk 2.4 van Algemene ziekteleer voor Tandartsen, onder redactie van Brand, van Diermen en Makkes, geeft overzicht in de algemene voorbereidingen die u in uw dagelijkse praktijk dient te treffen.